Badania okresowe pracowników (medycyna pracy) w okresie pandemii

Stanowisko Ministrerstwa z 14 kwietnia 2021 r. :

Zgodnie z art. 12a ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zawieszono wykonywanie badań okresowych pracowników na czas trwania stanu epidemii (lub stanu zagrożenia epidemicznego). Jednocześnie, zgodnie z art. 31m ww. ustawy, przedłużono ważność orzeczeń lekarskich, która upłynęła po dniu 7 marca 2020 r. na okres nie dłuższy niż 180 dni od dnia odwołania stanu epidemii (lub stanu zagrożenia epidemicznego). Pracodawca jest więc zobowiązany skierować pracownika na okresowe badania lekarskie przed upływem tego okresu. Intencją ustawodawcy było ograniczenie mobilności społeczeństwa w celu zminimalizowania rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 oraz odciążenia systemu służby zdrowia od innych zadań, by mogła się ona skupić na przeciwdziałaniu COVID-19. Zawieszono zatem obowiązek kierowania pracowników na badania okresowe w czasie pandemii, co było podyktowane także obawami o zdrowie ze strony samych pracowników. Pragnę jednak podkreślić, że nałożony przepisami Kodeksu pracy obowiązek kierowania pracowników na badania okresowe został zawieszony na czas pandemii (i 180 dni po jej odwołaniu), jednakże stosowanie konkretnych przepisów Kodeksu pracy regulujących zagadnienie badań okresowych pracowników nie zostało zawieszone ani też przepisy te nie zostały uchylone. Oznacza to, że można skierować pracownika na badania okresowe, o ile pracodawca uzna, że jest to niezbędne dla zachowania dobrostanu pracownika a pracownik potwierdzi taką potrzebę. Skierowanie pracownika na badania okresowe nie może bowiem narazić go na ryzyko zakażenia wirusem SARS-CoV-2, zwłaszcza że pracodawca może nie mieć informacji o stanie zdrowia pracownika czy o schorzeniach, które pozycjonują go w grupie wysokiego ryzyka zachorowania na COVID-19. Oznacza to, że pracownik może mieć obawy dotyczące udania się do lekarza, o czym nie musi wiedzieć pracodawca. Dlatego skierowanie na badania okresowe musi odbywać się w porozumieniu z pracownikiem. W innym przypadku pracownik może (i ma prawo) odmówić przeprowadzenia badań do czasu odwołania stanu epidemii i w obecnym stanie prawnym poddać się im nie później, niż przed upływem 180 dni od odwołania stanu epidemii (lub stanu zagrożenia epidemicznego). Podsumowując, obowiązujące przepisy nie uniemożliwiają kierowania pracowników na okresowe badania lekarskie w czasie stanu epidemii.