Bezpieczeństwo i higiena pracy obowiązki pracownika
Prawa i obowiązki pracownika – art. 210 – 211 Kodeksu pracy. Prawa pracownika (art. 210). W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa wyżej, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Pracownik podejmujący opisane powyżej działania, musi pamiętać o ciążących na nim obowiązkach, do których należą między innymi:
- zabezpieczenie miejsca w którym wystąpiło zagrożenie, przed możliwością dalszego niekontrolowanego rozprzestrzeniania się zagrożenia (np. odcięcie dopływu mediów zasilających maszyny i urządzenia, uruchomienie wentylacji awaryjnej, użycie sorbentów do zabezpieczenia rozlewiska niebezpiecznej substancji, itp.)
– pod warunkiem, że nie stwarza to bezpośredniego zagrożenia dla jego zdrowia i życia,
- zaalarmowanie innych osób znajdujących się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie,
- uniemożliwienie osobom niezwiązanym z usuwaniem zagrożenia wejścia w rejon zagrożenia,
- natychmiastowe powiadomienie bezpośredniego przełożonego o zaistniałej sytuacji,
- wezwanie zewnętrznych służb ratowniczych, jeżeli rodzaj i skala zagrożenia wymaga podjęcia takich działań.
Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których była mowa wyżej. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. W naszej firmie stanowiska tego typu nie występują, wykaz stanowisk wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzaju prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.
Obowiązki pracownika (art. 211).
Przestrzeganie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:
1. Znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym. Oznacza to, że pracownik ma obowiązek uczestniczenia w szkoleniach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, organizowanych przez pracodawcę lub przez podmioty szkoleniowe na jego zlecenie. Brak aktualnego szkolenia z zakresu bhp powinien skutkować odsunięciem pracownika od wykonywania pracy, co może wiązać się z obniżeniem jego wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z winy pracownika.
2. Wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych. Oznacza to konieczność wykonywania pracy zgodnie z dostarczonymi przez przełożonego procedurami oraz instrukcjami bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcjami obsługiwanych maszyn i urządzeń, zaleceniami wynikającymi z kart charakterystyk stosowanych substancji chemicznych, itp. Pracownicy mają obowiązek potwierdzania na piśmie zapoznania się z dostarczonymi zarządzeniami, instrukcjami i procedurami.
3. Dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy. Oznacza to dokonywanie codziennych przeglądów stosowanych maszyn, urządzeń i narzędzi zgodnie z ich dokumentacją techniczno-ruchową (DTR) oraz instrukcjami obsługi, zgłaszanie przełożonemu wszelkich usterek i niesprawność, utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy, w pomieszczeniu pracy oraz w wykorzystywanych pomieszczeniach higienicznosanitarnych.
4. Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem. Oznacza to konieczność stosowania zainstalowanych na stanowisku pracy środków ochrony zbiorowej (np. miejscowej wentylacji mechanicznej, osłon, itp.), przydzielonej pracownikowi odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej. W zakresie tego obowiązku zawiera się również dbałość o powierzoną odzież, obuwie robocze i środki ochrony indywidualnej oraz ich czyszczenie i konserwacja wykonywana zgodnie z instrukcjami użytkowania.
5. Poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich. Pracownik nieposiadający aktualnego orzeczenia lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na powierzonym stanowisku, powinien być odsunięty od wykonywania pracy. Pracownik ma obowiązek poddawania się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim zleconym przez bezpośredniego przełożonego, który w skierowaniu na badania ma obowiązek dokładnie scharakteryzować zagrożenia występujące na stanowisku pracy. Pracownik ma obowiązek poinformowania lekarza medycyny pracy o wszelkich ograniczeniach w wykonywaniu pracy wynikających z posiadanych orzeczeń o niepełnosprawności.
6. Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie.
7. Współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Oznacza to, ze pracownik ma prawo i obowiązek informowania bezpośredniego przełożonego o wszelkich zauważonych zagrożeniach lub nieprawidłowościach w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Pracownik ma obowiązek uczestniczenia w zleconych przez przełożonego czynnościach związanych z oceną ryzyka zawodowego, przygotowaniem instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy, regulaminów pracowni, itp. Pracownik ma prawo do zgłaszania wszelkiego rodzaju wniosków dotyczących poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
